Nấm da là một bệnh truyền nhiễm trên da do nấm sợi gây ra. Nó lây từ người này sang người khác, nhưng nó cũng có thể lây sang người qua đất, sàn nhà và các đồ vật bị nhiễm bệnh. Một dạng của nấm da là nấm da chân, đặc biệt lan rộng và ảnh hưởng đến khoảng 2/3 số người ít nhất một lần trong đời.
Nấm da thường biểu hiện bằng các vết mẩn đỏ, ngứa trên da, đóng vảy và trong trường hợp nghiêm trọng là ở vùng da đầu hoặc râu, thậm chí có những vết da có mủ. Nấm da là một trong những bệnh truyền nhiễm phổ biến trên da.
Các dạng nấm da
Nấm da xuất hiện ở hai dạng, đó là nhiễm nấm bề ngoài và nhiễm nấm sâu hơn:
- Nhiễm trùng bề ngoài chỉ ảnh hưởng đến lớp trên của da, giác mạc.
- Ở dạng nặng hơn, các ổ viêm sâu, đôi khi có mủ phát triển, do nấm lan xuống dưới lớp biểu bì dọc theo chân tóc.
- Việc điều trị tương ứng kéo dài, trong khi nấm da bề ngoài thì thuận lợi hơn.
Nguyên nhân gây nấm da
Nhiễm trùng nấm da do nấm sợi
Trong hầu hết các trường hợp, nhiễm trùng nấm da là do nấm sợi (dermatophytes) gây ra. Mỗi khu vực sẽ có một loại nấm sợi đặc trưng gây bệnh nấm da. Các loại nấm sợi khác thường gây ra nấm da là Trichophyton mentagrophytes, Microsporum canis và Trichophyton verrucosum (gây bệnh từ động vật).
Nấm Men
Da và niêm mạc cũng có thể bị tấn công bởi nấm men (nấm mầm). Nấm men được biết đến nhiều nhất là Candida albicans. Nó thuộc về hệ thực vật tự nhiên của màng nhầy. Trong một số trường hợp nhất định (chẳng hạn như hệ thống miễn dịch suy yếu), nó có thể sinh sôi và gây ra nhiễm trùng, ví dụ như ở vùng âm đạo (nấm âm đạo). Một bệnh nhiễm trùng nấm men nổi tiếng khác trên da là bệnh lang ben .
Nấm mốc chỉ đóng vai trò phụ là mầm bệnh của nấm da. Tuy nhiên, giống như nấm men, chúng cũng có thể lây nhiễm sang các cơ quan nội tạng và do đó gây ra bệnh nấm toàn thân nghiêm trọng. Đây là một bệnh nhiễm trùng do nấm ảnh hưởng đến nhiều hệ thống cơ quan hoặc hầu như toàn bộ cơ thể.
Các con đường lây truyền
Nhiều người thắc mắc “Bệnh nấm da có lây không?” câu trả lời rõ ràng là có. Nấm da có thể lây truyền trực tiếp từ người sang người, nhưng cũng có thể từ động vật sang người. Bạn cũng có thể bị nhiễm bệnh gián tiếp qua các đồ vật bị nhiễm nấm, chẳng hạn như khăn tắm, quần áo và giày dép. Vì nấm ưa ẩm và ấm nên nguy cơ lây nhiễm đặc biệt cao ở các hồ bơi, phòng xông hơi khô, tiệm chăm sóc da và nhà vệ sinh công cộng.
Nấm da thường ảnh hưởng đến các vùng cơ thể sau:
- chân & bàn chân
- cánh tay & bàn tay
- thân trên
- da đầu
- vùng râu
Triệu chứng nhận biết bệnh nấm da
Triệu chứng bệnh nấm da do các chủng nấm khác nhau gây ra cũng có sự khác biệt và triệu chứng cũng khác nhau khi nấm hình thành ở các bộ phận khác nhau trên cơ thể. Các tác nhân gây bệnh phổ biến nhất bao gồm nấm sợi (dermatophytes). Chúng có thể ảnh hưởng đến da, tóc và móng tay. Các mầm bệnh phổ biến khác là nấm men và nấm mốc. Ngoài da, chúng cũng có thể ảnh hưởng đến màng nhầy và các cơ quan nội tạng. Dưới đây, bạn sẽ tìm hiểu thêm về các triệu chứng điển hình của các loại nấm da:
Các triệu chứng của bệnh nấm da ở chân
Nấm da chân là một trong nhưng bênh nấm da khá phổ biến do nấm sợi gây ra. Nấm ký sinh chủ yếu ở kẽ bàn chân, vùng da bị ảnh hưởng có màu đỏ và có vảy hoặc màu trắng xám và sưng lên và có những vết nứt nhỏ. Vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập qua những vết thương nhỏ trên da này và gây thêm nhiễm trùng (bội nhiễm).
Lòng bàn chân cũng có thể bị nấm da chân. Dấu hiệu của dạng vảy nến tăng sừng là da khô, đóng vảy trắng. Đôi khi tình trạng nhiễm trùng nặng hơn phát triển với mụn nước và ngứa. Các triệu chứng cũng có thể mở rộng đến các cạnh bên của bàn chân. Nấm thường không phát triển ở phần mu bàn chân.
Nấm da chân thường kèm theo cảm giác căng và ngứa.
Triệu chứng nấm da hắc lào
Hắc lào (nấm ngoài da) cũng là một bệnh nhiễm nấm da do nấm sợi gây ra. Nó ảnh hưởng đến thân và tứ chi. Các vùng da bị ảnh hưởng có biểu hiện đỏ tròn, có vảy, có thể chảy mủ và thường kèm theo ngứa nhiều.
Biểu hiện thường thấy nhất của người bị hắc lào là sốt và mệt mỏi
Các triệu chứng của nấm đầu
Nấm da đầu là một dạng thường thấy của nấm da. Nấm sợi cũng là nguyên nhân chính gây ra nấm da đầu. Các triệu chứng nấm da đầu có thể khác nhau ở từng người. Ở một số bệnh nhân, tình trạng nhiễm trùng nấm đầu hầu như không có triệu chứng (không có dấu hiệu viêm nhiễm). Ở một số người khác, sẽ thấy nấm tấn công da đầu gây ra các vùng da nhỏ bị rụng hết tóc. Da đầu có vảy hơi xám ở những khu vực này.
Các triệu chứng của nấm da mặt
Nhiễm nấm dạng sợi trên mặt biểu hiện dưới dạng các vùng da có vảy và ngứa. Các triệu chứng có xu hướng trầm trọng hơn khi da mặt tiếp xúc với ánh sáng mạnh. Nấm da đầu cũng có thể xảy ra cùng với nấm da mặt. Nếu các triệu chứng rất rõ rệt, đây có thể là dấu hiệu của hệ thống miễn dịch suy yếu.
Triệu chứng nấm da tay
Các triệu chứng nấm da trên tay cũng có thể bắt nguồn từ việc nhiễm nấm sợi. Thường chỉ có một tay bị ảnh hưởng lúc đầu. Sau đó, nhiễm trùng nấm có thể lây lan sang bàn tay còn lại. Nhiều bệnh nhân bị nấm da chân cũng có thể bị nấm da tay.
Các triệu chứng đặc trưng của nấm da tay:
- Ở thời gian đầu xuất hiện triệu chứng ngứa nhẹ trên một vùng da như lòng bàn tay, các kẽ giữa các ngón tay, khuỷu tay.
- Da luôn có cảm giác nóng rát, châm chính khó chịu
- Xuất hiện các vết nứt nẻ, tróc vảy
- Khi nấm bùng phát sẽ xuất hiện các vùng da mẩn đỏ, có viền đậm hơn các vùng da bình thường.
- Có thể xuất hiện mụn nước, mụn mủ gây ra mùi hôi
- Hình thành những mảng da dày sừng bong tróc, da khô, nứt nẻ gây đau rát.
Bệnh nấm da có lây không
Bệnh nấm da là một loại bệnh rất dễ lây co các vị trí khác trên cơ thể và những người xung quanh. Bệnh thường lây qua con đường tiếp xúc trực tiếp. Một số con đường lây bệnh phổ biến:
- Bạn tiếp xúc trực tiếp vơi bào tử nấm trôi nổi trong môi trường không khí, các bào từ này có thể bám trực tiếp trên da, quần áo.
- Nấm da cũng có thể lây sang người từ những vật nuôi trong nhà khi chúng bị nhiễm nấm.
- Bệnh lây gián tiếp qua đồ dùng cá nhân, khăn mặt, khăn tắm, quần áo, giường tủ dùng chung.
Cách chuẩn đoán
Mếu nghi nhờ bị nấm da, bạn nên đi khám bác sĩ da liễu. Nếu nấm da xuất hiện ở vùng kín bạn nên liên hệ với bác sĩ phụ khoa, còn nếu nấm da xuất hiện ở dương vật bạn có thể đi khám nam khoa. Để chuẩn đoán bệnh nấm da bác sĩ có thể hỏi bạn một số câu hỏi về tiền sử bệnh về da, hay gần đây bạn có tiếp xúc với người nào bị bệnh về da không. Các bác sĩ sẽ khám lâm sàng và chuẩn đoán bệnh qua triệu chứng, một số trường hợp có thể phải làm các xét nghiệm để phát hiện nấm.
Điều trị nấm da
Điều trị nấm da tại top 10+ bệnh viện, phòng khám da liễu uy tín tại Hà Nội
Nấm da chủ yếu được điều trị bằng thuốc nhằm làm suy yếu tế bào nấm, ngăn chặn sự phát triển và nhân lên của nấm. Thuốc điều trị nấm da có thể dạng viên ném, thuốc mỡ, kem bôi, bột, thuốc xịt hoặc dầy gội đầu. Thường thì bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc bôi bên ngoài. Thuốc uống kê đơn chỉ được sử dụng cho một số trường hợp đặc biệt.
Điều trị nấm da bằng thuốc
Thuốc chống nấm có thể ức chế sự phát triển và nhân lên của nấm hoặc tiêu diệt nấm. Một số thuốc chống nấm tại chỗ bao gồm nustatin, clotrimazole, miconazole, isoconazole và amorolfine . Để sử dụng nội bộ, amphotericin B, itraconazole, ketoconazole, terbinafine và flucytosine được sử dụng.
Nhiều loại thuốc chống nấm không cần kê đơn. Trước khi tự điều trị nấm da, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu. Anh ấy có thể cho bạn biết loại thuốc kháng nấm nào thích hợp nhất trong trường hợp của bạn. Loại nấm da và các yếu tố cá nhân, chẳng hạn như tuổi của bạn và bất kỳ thời kỳ mang thai nào, đều đóng một vai trò ở đây.
Trong trường hợp ngứa hoặc bỏng da nghiêm trọng, glucocorticoid chống viêm (“cortisone”) ở dạng kem hoặc thuốc mỡ có thể được bôi lên các vùng da bị ảnh hưởng cùng với thuốc chống nấm.
Lời khuyên khi điều trị nấm da
Trong quá trình điều trị nấm da bằng thuốc hay bất cứ phương pháp nào bạn cần chú ý một số vấn đề sau:
- Nên đi dép thay vì đi giày, nếu bắt buộc đi giày nên chọn những loại giày thoáng khí
- Tất, và quần lót nên được thay hàng ngày và được giặt nhiệt ở ít nhất 60 độ C
- Trong và sau khi điều trị khỏi nấm da bạn nên khử trùng tất, giày và các vật dụng cá nhân khác tránh nấm tái nhiễm
- Luôn lau khô các kẽ giữa các ngón chân sau khi tắm
- Nên chú ý không nên tắm tại những nơi công cộng hay bể bơi công cộng
Về cơ bạn bận cần giữ cho da ở những vùng dễ nhiễm nấm luôn khô giáo. Bạn cũng nên dùng khăn riêng để lau khô vùng bị nấm, điều này giúp hạn chế việc nấm lan sang các bộ phận khác.
Ăn, uống, ngủ nghỉ điều độ, khoa học giúp cơ thể tăng sức đề kháng.
Một số cách điều trị nấm da tại nhà
Cũng như những bệnh lý khác, cách điều trị nấm da tại nhà được rất nhiều người chia sẻ. Hiệu quả của những cách điều trị tại nhà này được nhiều người truyền tai nhau, nó thường có hiệu quả nhất định với một số người, do cơ địa, tình trạng bệnh cũng như loại nấm bạn nhiễm. Tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu về phương pháp điều trị nấm da tại nhà.
Trị nấm da tại nhà bằng giấm táo
Giám táo được nhiều người sử dụng để điều trị nấm da tại nhà. Giấm táo được cho là có tác dụng trong điều trị nấm da chân.
Chuẩn bị: Giấm táo
Cách làm: sử dụng khoảng 6 muống giấm táo cùng với 200 ml nước, dùng ngâm chân hoặc bạn có thể nhúng tất vào dung dịch rồi đeo trước khi đi ngủ. Làm liên tục trong vòng vài ngày có thể chữa khỏi nấm chân.
Trị nấm da bằng tinh dầu
Có một số loại tinh dầu có tác dụng diệt nấm, bạn có thể dùng chúng để điều trị nấm da tại nhà. Chúng cũng có tác dụng rất tốt trong việc tái tạo da và chống viêm. Một số loại tinh dầu bạn có thể sử dụng như tinh dầu tràm trà. Tinh dầu trà giúp làm khô da.
